Door de grote vooruitgang in de ruimtevaart en het ruimteonderzoek wilt iedereen een eigen laboratorium of satelliet in de ruimte hebben, om zo onafhankelijk mogelijk te kunnen opereren. Maar wat gebeurt er wanneer deze satellieten kapot gaan of geen brandstof meer hebben? De meeste blijven gewoon hangen, dit zorgt voor een enorm groot probleem dat zich letterlijk alsmaar boven onze hoofden opstapelt. We weten hiervan vaak nog niet wat de gevolgen kunnen zijn.
Om te beginnen moeten we de problematiek schetsen. De mens is begonnen met eigen objecten in de ruimte te sturen in 1957. Vanaf dan is de mens niet gestopt met het lanceren van raketten in de ruimte. Daardoor zitten we nu met een overschot aan resten van raketten en satellieten die nutteloos rond onze aarde draaien. Deze stukken hebben vreselijk hoge snelheden (28.000 km/u). Dit zorgt ervoor dat een stukje ruimteafval ter grootte van een knikker even hard aankomt als een bowlingbal met een snelheid van 500 km/u.
Afbeelding (1.1) van stuffin.space, een website die al het ruimteafval in kaart probeert te brengen
Zoals we in afbeelding 1.1 zien zit vooral de ruimte direct rondom de aarde vol met afval (grijs gekleurde bolletjes). Waarom het afval zich daar voornamelijk bevindt, kunnen we verklaren door de objecten in de ruimte op te delen in 3 categorieën. We beschouwen enkel de materialen die rond de aarde blijven hangen (dus geen satellieten zoals voyager, die gemaakt zijn voor zonnestelsel exploratie).
De eerste categorie zijn de LEO (Low Earth Orbit) satellieten. Dit zijn de objecten die we direct rond de aarde zien (Afb 1.2). Dit zijn vooral militaire en weersatellieten. Veel van deze satellieten zijn van privé bedrijven die al zeer veel geld betalen om een satelliet in LEO te krijgen. Vaak reserveren ze dus geen extra brandstof om de satelliet te laten opbranden in onze atmosfeer. Toch is dit wel een algemene afspraak binnen de ruimtevaart. Elk bedrijf dat een satelliet de ruimte in stuurt is verantwoordelijk voor de opruim ervan. Deze regel wordt dus heel vaak (in LEO) niet nageleefd. Hierdoor is vooral de LEO verzadigd met ruimteafval.
De 2de categorie zijn de MEO satellieten, hier is er veel minder ruimteafval omdat om in MEO te blijven er een maandelijkse bijsturing nodig is. Daardoor vallen de satellieten automatisch terug naar de Aarde wanneer hun brandstof op is.
De derde en laatste categorie zijn de GEO satellieten, dit zijn vaak communicatiesatellieten (rode band op 1.1). Hier vinden we ook minder afval terug omdat deze satellieten, zonder bijsturing, weggekatapulteerd worden van de aarde.
Een oplossing voor het probleem van ruimte afval is nog ver zoek. Er zijn al een heel aantal dingen geprobeerd maar de meeste oplossingen hebben het probleem alleen maar erger gemaakt. Zo heeft China in 2009 geprobeerd een satelliet te doen ontploffen. Dit veroorzaakte 2000 stukken afval die nu nog steeds rond zweven. De NASA en ESA hebben een set regels opgesteld, de zogenaamde “Flight rules”. Hierin staan de verantwoordelijkheden van een bedrijf of land wanneer ze iets lanceren. Het niet naleven van deze regels kan leiden tot een boete. Maar aangezien de bedrijven die satellieten lanceren (Google, Garmin…) zeer grote bedrijven zijn, worden deze boetes gewoon betaalt zonder dat het probleem hiermee verholpen wordt.
Een oplossing die eventueel wel zou kunnen werken is het gebruiken van een laser op aarde die een aantal impulsen zou geven om een object te destabiliseren en het naar aarde te laten vallen.
Bronnen:
- https://www.nasa.gov/audience/forstudents/k-4/stories/nasa-knows/what-is-orbital-debris-k4.html
- https://stuffinspace.jvs-descartes.org
- https://www.nasa.gov/mission_pages/station/news/orbital_debris.html
Seppe Degelin Willekens
Penningmeester
0 reacties