De ringen van Jupiter worden vaak vergeten, je zou voor minder. Met een planeet als Saturnus in je buurt die er toch net dat tikkeltje spectaculairder uitziet, is het misschien ook niet helemaal onlogisch. Toch werd de wereld er een klein half jaar geleden, 22 augustus 2022 om exact te zijn, weer aan herinnerd. De grootste planeet van ons zonnestelsel kan ook met trots een paar hoelahoepen voorleggen.
Ineens stond het internet weer vol met foto’s van Jupiter. In augustus 2022 had ons nieuwste ruimte speelgoed (de James Webb Space Telescope) zijn vizier gericht op de grootste planeet van ons zonnestelsel. Een leuke herinnering aan het feit dat Jupiter, net als elke gasreus, ringen heeft. Het wierp wel een prangende vraag op. Hoe komt het dat de ringen van Jupiter een stuk minder opvallend zijn dan die van Saturnus?
Als we eens even nadenken over dit probleem, is het heel vreemd. Jupiter heeft een massa die meer dan 2 keer groter is dan de massa van alle andere planeten in ons zonnestelsel samen. Je zou dus denken dat zo een reus met zo een gigantische hoeveelheid zwaartekracht makkelijk de grootste hoeveelheid rommel rond zich zou kunnen verzamelen.
De schuldige(n) zoeken voor dit drama was altijd zeer lastig, tot nu!
Ganymedes, Io en Europa zijn niet lang na Jupiter ontstaan. De manen hebben dus al sinds het ontstaan van het zonnestelsel praktisch dezelfde baan rond Jupiter. Nog straffer, de periode waarmee deze manen rond Jupiter draaien zijn ook niet helemaal random. Ganymedes doet er 4 keer langer over dan Io, die op diens beurt er 2 keer langer over doet dan Europa. Dit is een Laplace resonantie, de maantjes duwen elkaar eigenlijk alsof ze op een schommel zitten. Dit zorgt ervoor dat de banen van deze 3 manen nooit volledig rond zullen zijn.
Doordat deze maantjes geen mooi ronde baan hebben en ze elkaar blijven versterken, werden stofdeeltjes die Jupiter rond zich kon verzamelen door de maantjes weer opgegeten. Langer dan 10 miljoen jaar zou Jupiter geen ringen kunnen bijhouden.
Ik hoor jullie ondertussen al denken: huh? Maar er zijn nu toch net wel ringen? Dat klopt inderdaad. De ringen die Jupiter nu wel heeft zijn ringen die relatief dichtbij Jupiter hangen, dicht genoeg dat onze 3 vrienden hier niet bij konden.
Het feit dat Saturnus wel zo een uitgebreid stelsel van ringen heeft, is minstens even bijzonder. Het is een perfecte balans tussen de manen, het materiaal van de ringen en de baan van Saturnus. Hoewel dit ook wel binnen een kleine 300 miljoen jaar gedaan zal zijn.
0 reacties